De kracht van het Relatie- en Scheidingsteam

De kracht van het Relatie- en Scheidingsteam Zwolle: een innovatieve aanpak voor gezonde gezinsdynamiek

In de huidige samenleving zijn relatieproblemen en scheidingen helaas geen zeldzaamheid. Deze situaties brengen vaak complexe emoties en uitdagingen met zich mee, zowel voor de betrokken volwassenen als voor de kinderen. In Zwolle is een baanbrekende aanpak ontwikkeld om deze uitdagingen het hoofd te bieden: het Relatie- en Scheidingsteam Zwolle (RSTZ). Dit team heeft als doel om escalerende conflicten te voorkomen of te de-escaleren, met de focus op het welzijn van kinderen en gezinnen.

Een unieke, systemische benadering

Het RSTZ onderscheidt zich door een systemische werkwijze, waarbij niet alleen naar het individu wordt gekeken, maar juist naar de context en de onderlinge interacties binnen systemen en relaties. Deze benadering stelt professionals in staat om sneller tot de kern van problemen door te dringen en effectievere oplossingen te bieden. Door middel van een brede vooranalyse, zoals het opstellen van een systemogram en het formuleren van diverse hypothesen, krijgt het team inzicht in de vraag achter de vraag en kan het toewerken naar een goed plan.

Een belangrijk instrument binnen deze werkwijze is de Systemische Zwolse Vragenlijst. Deze vragenlijst richt zich op vijf thema’s die het vermogen van ouders en kinderen om relatieproblemen of scheidingen te hanteren in kaart brengen:

1. Het vermogen om problemen op individueel niveau te hanteren.
2. Het vermogen om problemen als gevolg van de relatiedynamiek tussen ouders en in het gezin te hanteren.
3. Het vermogen zich te ontwikkelen naar een nieuwe levensfase.
4. Het vermogen om evenwichtig juridische, financiële en sociaal-economische zaken te regelen.
5. Het vermogen adequate steun uit het netwerk te halen.

Deze focus op het ontwikkelen van veerkracht, in plaats van een probleemgerichte benadering, helpt ouders en kinderen om beter met huidige en toekomstige uitdagingen om te gaan.

Succesvolle resultaten en impact

Sinds de start van de pilot in september 2021 heeft het RSTZ ondersteuning geboden in 104 situaties, waarbij 196 kinderen betrokken waren. De resultaten van deze aanpak zijn veelbelovend:

• De-escalatie van conflicten: In 98% van de gevallen is het gelukt om conflicten te de-escaleren en/of escalatie te voorkomen. Bij afsluiting van een traject bevond 84% van de casussen zich in fase 1 (groen) van de escalatieladder en 16% in fase 2 (geel), wat duidt op een significante vermindering van conflictintensiteit.

• Positieve ervaringen van ouders en jeugdigen: Ouders en kinderen die ondersteuning ontvingen van het RSTZ ervoeren een duidelijke meerwaarde. Ouders gaven aan dat de hulp hen hielp om van een situatie van “tornado, ruzie, oorlog” naar “complete rust” te gaan. Kinderen voelden zich gehoord en gezien, wat bijdroeg aan hun welbevinden.

• Professionele groei en samenwerking: Medewerkers van het RSTZ ervoeren een duidelijke meerwaarde in de brede, integrale en systeemgerichte aanpak. Deze niet-veroordelende benadering werd als hoopgevend beschouwd, vooral in situaties waarin professionals eerder onmacht en handelingsverlegenheid ervoeren bij scheidingsproblematiek.

Brede toepassing en toekomstperspectief

De unieke aanpak van het RSTZ heeft niet alleen lokaal, maar ook nationaal aandacht getrokken. Het adviesbureau Andersson Elffers Felix (AEF) beoordeelde de interventie ‘Relatie- en Scheidingsteam’ als kansrijk voor het versnellen van de transformatie in de jeugdhulp. Deze erkenning onderstreept het potentieel van deze aanpak om op grotere schaal toegepast te worden en bij te dragen aan een effectievere en mensgerichte jeugdhulpverlening. Inmiddels is besloten om het RSTZ in heel Zwolle in te zetten, wat getuigt van het succes en de effectiviteit van deze aanpak.

AMV: training ‘Effectief De-escaleren bij Scheidingen’

Voor professionals die zich willen bekwamen in het de-escaleren van conflicten bij scheidingen, biedt AMV Opleidingen de training ‘Effectief De-escaleren bij Scheidingen’ aan. Deze training sluit naadloos aan bij de systemische en oplossingsgerichte benadering van het RSTZ en biedt praktische handvatten om conflicten te verminderen en samenwerking tussen ouders te bevorderen.

Inhoud van de training

De training richt zich op:

• Herkennen en doorbreken van negatieve patronen: Inzicht krijgen in dynamieken zoals de dramadriehoek en leren hoe deze te doorbreken.

• Communicatie en samenwerking: Technieken ontwikkelen om effectieve communicatie te bevorderen en ouders te begeleiden naar een constructieve samenwerking.

• Waarden- en toekomstgericht werken: Ouders ondersteunen bij het formuleren van gezamenlijke doelen en het centraal stellen van het welzijn van het kind.

• Praktische tools en technieken: Gebruik maken van methodieken zoals de balansdriehoek en positieve psychologie om veerkracht en flexibiliteit te versterken.

Waarom kiezen voor deze training?

De training biedt:

• Praktische en direct toepasbare vaardigheden: Handvatten die je meteen kunt inzetten in je dagelijkse werkpraktijk.

• Diepgaand inzicht in complexe scheidingsdynamieken: Begrip van onderliggende patronen en hoe deze te doorbreken.

• Focus op het welzijn van het kind: Technieken om ouders te begeleiden naar een samenwerking waarin het kind centraal staat.

• Professionele groei: Ontwikkeling van nieuwe vaardigheden die je effectiviteit als professional vergroten.

Conclusie

Het Relatie- en Scheidingsteam Zwolle heeft met zijn innovatieve, systemische aanpak bewezen dat het mogelijk is om conflicten effectief te de-escaleren en het welzijn van kinderen en gezinnen te bevorderen. Voor professionals die deze benadering willen integreren in hun eigen praktijk, biedt de training Effectief De-escaleren bij Scheidingen van AMV een waardevolle kans om de benodigde vaardigheden en inzichten op te doen. Door te investeren in deze training kunnen professionals bijdragen aan een positieve verandering in de manier waarop scheidingsconflicten worden benaderd en opgelost.